Historia Gliwic

Gliwice położone są w południowo-zachodniej Polsce, w zachodniej części województwa śląskiego, nad rzeką Kłodnicą. Liczą ponad 190 tys. mieszkańców, zajmują ok. 134,2 km2 powierzchni. Jako jedno z czternastu miast wchodzą w skład Metropolii Silesia, największego organizmu wielkomiejskiego w tej części Europy.

Gliwice po raz pierwszy pojawiają się w historycznych dokumentach w 1276 roku. Osada powstała na styku szlaków handlowych, który łączyły Kraków i Wrocław. Tą trasą można było również podróżować z Węgier i Moraw.
Najpierw Gliwice należały do księstwa opolsko-raciborskiego, które w 1289 roku zostało podzielone, a wówczas rejon Gliwic stał się oddzielnym księstwem. Jego władcą został Wacław II Czeski. Z racji, że cały Śląsk był pod silnym wpływem Niemiec, również Gliwice były zależne od swojego zachodniego sąsiada. W XIII wieku miasto znane było z hodowli ryb oraz produkcji piwa dobrej jakości. W pierwszej połowie XV wieku Książe Zygmunt Korybutowicz wzniósł mury obronne miasta. Gliwice zyskały status wolnego miasta w 1569 roku, jednak mimo to, były w pewnie sposób zależne od Czech. Miasto doszczętnie zostało zniszczone w wyniki pożaru w 1601 roku.
Podczas wojny trzydziestoletniej Gliwice znalazły się pod okupacją duńskich wojsk, którymi dowodził Ernst von Mansfeld. Mieszkańcy silnie stawiali opór, aby wyzwolić miasto. Z tego okresu pochodzi wiele legend. Gliwicki klasztor franciszkanów (dziś już redemptorystów) był schronieniem dla Króla Jana III Sobieskiego w 1683 roku, kiedy zmierzał z odsieczą do Wiednia. Kolejny duży pożar w Gliwicach wybuchł w 1711 roku. Miasto od 1742 roku należało do Królestwa Prus. Połączenie miedzy Górnym Śląskiem a Odrą, czyli Kanał Kłodnickiego, zaczęto budować w 1792 roku, a zakończono 30 lat później. Dzięki licznym inwestycjom miasto szybko się rozwijało.
Zgodnie z założeniami konferencji wersalskiej z 1919 roku, o tym, do jakiego państwa należeć będą Gliwice, mieli zadecydować sami mieszkańcy. Plebiscyt zorganizowano 20 marca 1921 roku. Powiat gliwicko-toszecki wybrał przynależność do Polski, jednak gliwiczanie zdecydowali, że chcą należeć do Niemiec. Miasto nie uczestniczyło w III Powstaniu Śląskim. Od 1921 roku Gliwice znajdowały się pod protektoratem francuskim, na mocy decyzji aliantów. Dwa kolejne powstania śląskie przyniosły walki z funkcjonariuszami Policji Górnego Śląska. Na mocy decyzji Rady Ligi Narodów, Gliwice nadal należały do Niemiec, a właściwie do Republiki Weimarskiej.

Na początku XX wieku, Gliwice były ważnym ośrodkiem Górnego Śląska, z racji dużej ilości zakładów przemysłowych oraz instytucji na terenie miasta. Rozwój kontynuowany był poprzez niemiecki program „Pomocy dla Niemieckiego Wschodu”, m.in. wybudowano wówczas wiele osiedli robotniczych. W szybkim czasie Gliwice stały się jednym z większych miast regionu. Na terenie miasta działa np. spółka Oberschlesische-Eisenbahn-Bedarfs-Gesellschaft, co potwierdzało rangę tego ośrodka przemysłowego. Istotnym wydarzeniem w dziejach miasta było otwarcie odcinka autostrady. Miało to miejsce we wrześniu 1936 roku. Od tego czasu na trasie Gliwice-Zabrze można było poruszać się znacznie szybciej. Kolejne drogi wybudowano do 1942 roku, m.in., między Gliwicami a Bytomiem oraz Gliwicami a Strzelcami Opolskim.

24 maja 1945 założono Politechnikę Śląską, która miała kształcić przyszłych specjalistów z przedmiotów technicznych.

Od końca stycznia do marca 1945 roku władzę nad miastem sprawowała Komendantura Wojenna Armii Czerwonej. Wojsko zajęło wszystkie budynki użyteczności publicznej na szpitale wojskowe i punkty kwaterunkowe. W dawnej siedzibie Gestapo przy ul. Zygmunta Starego ulokowała się tajna sowiecka policja polityczna NKWD. W lutym 1945 roku wywieziono do pracy w kopalniach, w głębi ZSRR większość zdolnych do pracy mężczyzn. W marcu 1945 roku do Gliwic przyjechali polscy urzędnicy. Rozpoczęto unifikację miasta z państwem polskim. W połowie roku postanowiono, że Gliwice staną się siedzibą Politechniki Śląskiej. Do Gliwic przybywali wówczas Polacy ze Lwowa i tzw. Kresów Wschodnich. Oprócz nich dużo osadników pochodziło z Zagłębia Dąbrowskiego, Małopolski i Polski Centralnej. Do końca 1946 roku wysiedlono z miasta Gliwiczan przyznających się do niemieckości, względnie uznanych za Niemców (czyli zdecydowaną większość zasiedziałych mieszkańców miasta). W 1951 roku w obręb miasta włączono osadę Stare Gliwice (Alt Gleiwitz) leżącą w rejonie ulic Łabędzkiej, Wiejskiej i Kozielskiej. W 1964 roku przyłączono do Gliwic osadę Łabędy wraz z Czechowicami. W 1975 roku Gliwice poszerzono o kolejną osadę Wilcze Gardło (dawne, niemieckie osiedle dla funkcjonariuszy NSDAP). Po wojnie osiedli tam m.in. reemigranci polscy z Francji.