W Polsce coraz częściej można spotkać się z widokiem kolektorów słonecznych lub paneli fotowoltaicznych na dachach domów. Mimo, że nie jest to jeszcze trend, za którym podążają wszyscy właściciele gospodarstw, to jest to coraz bardziej popularny wybór. Instalacje słoneczne nie tylko obniżają rachunki za prąd, czy za ogrzewanie budynku, ale także wpływają pozytywnie na środowisko. Jakie są różnice między panelami fotowoltaicznymi, a kolektorami słonecznymi? Które z nich będą właściwym wyborem dla Twojego domu?
Liczba ludności na świecie z sekundy na sekundę wzrasta i na ten moment nasza planeta liczy już 7,7 miliarda osób. Według Międzynarodowej Agencji Energetycznej, dostępu do energii elektrycznej nie ma zaledwie 1,6 miliarda ludzi na świecie, co oznacza, że aż ponad 6 miliardów osób ma możliwość jej użytkowania! Ma to bardzo negatywny wpływ na Ziemię, jednak na szczęście coraz więcej ludzi zaczyna korzystać z ekologicznych rozwiązań, takich jak wspomniane panele fotowoltaiczne, czy kolektory słoneczne. Warto wiedzieć, które z nich będą najbardziej korzystne zarówno dla użytkowników, jak i dla naszej planety.
Na pierwszy rzut oka, są one trudne do odróżnienia i przez to często mylone. Łączy je jednak jedynie to, że obie instalacje działają poprzez pobieranie energii z promieniowania słonecznego.
Kolektory słoneczne, czyli ciepła woda dla Twojego domu
Kolektory słoneczne to instalacja, która zamienia promieniowanie słoneczne w energię cieplną. Służą one przede wszystkim do podgrzewania ciepłej wody użytkowej lub co się rzadziej zdarza, do ogrzewania budynku poprzez wspomaganie centralnego ogrzewania domu, a nawet przydomowego basenu. Jest to jednak system, który nie działa przez cały rok, a jedynie okresowo. Praca kolektorów słonecznych jest wprawdzie uzależniona od naświetlania promieniowaniem słonecznym, więc energia pobierana jest również w mało słoneczne dni, jednak największa ich efektywność przypada na okres od maja do sierpnia.
Działanie kolektorów słonecznych jest dużo prostsze niż paneli fotowoltaicznych – promieniowanie słoneczne pada na absorber i ogrzewa substancję składającą się z glikolu i wody, która następnie dostaje się do zasobnika i podgrzewa wodę użytkową w domu. Kolektory słoneczne powinny być ustawione na południe i wtedy osiągają największą efektywność. Minusem tego typu instalacji jest fakt, że w okresie o niższym promieniowaniu słonecznym nie są już tak samo efektywne, a podgrzaną wstępnie wodę, należy dogrzewać kotłem lub grzałką, co obciąża budżet domowy i nie jest już dobre dla środowiska.
Panele fotowoltaiczne, czyli czysta energia słoneczna zamieniona na prąd
Panele fotowoltaiczne to natomiast instalacja, która ma zupełnie inne działanie i zastosowanie, niż kolektory słoneczne. Fotowoltaika poprzez promieniowanie słoneczne, produkuje energię elektryczną, która może służyć w domu zarówno do podgrzewania wody użytkowej, jak i do zasilania urządzeń domowych i samego budynku. Działanie paneli to reakcja fizyczna – zjawisko fotowoltaiczne, które zachodzi w ogniwach paneli i promieniowanie słoneczne zamienia na prąd stały. Ważny jest również inwerter, który zamienia prąd, aby mógł trafić między innymi do gniazdek elektrycznych naszego domu. Co ważne, instalacja fotowoltaiczna jest systemem działającym przez cały rok i w każdych warunkach atmosferycznych. Najlepsze działanie ma rzecz jasna przy bezchmurnym niebie, jednak nawet w zimę produkuje energię, z obniżoną efektywnością.
Kolektory słoneczne czy panele fotowoltaiczne – który system będzie odpowiedni dla Twojego domu?
Znając już działanie i zastosowanie obu systemów, łatwo można stwierdzić, że panele fotowoltaiczne są dużo bardziej uniwersalne od kolektorów. Można stosować je zarówno do podgrzewania wody użytkowej – jak w przypadku kolektorów słonecznych, ale również do zasilania urządzeń domowych, światła, czy ogrzewania budynku. Słoneczne kolektory można zastosować jedynie do podgrzewania wody, co znacznie zawęża ich pole działania. Sam montaż obu systemów różni się – pod względem estetycznym – na pierwszy rzut oka wyglądają podobnie, jednak ich budowa jest zupełnie inna. Aby podgrzać wodę użytkową, wystarczą jedynie 2 kolektory słoneczne, natomiast, aby fotowoltaiczne panele działały prawidłowo w domu 4-osobowej rodziny, potrzeba ich około 10-12. Nie trzeba ich montować jedynie na dachu, tak jak kolektory słoneczne. Mogą być zamontowane w każdym miejscu na działce, ważne jest jedynie, aby były odpowiednio nasłonecznione i, aby nie padał na nie cień. Kolektory słoneczne wymagają okresowych kontroli i prac konserwacyjnych, natomiast fotowoltaika nie wymaga prawie żadnej ingerencji człowieka – jest bezobsługowa. Co ważne, nadwyżkę energii wyprodukowaną przez panele fotowoltaiczne, można oddać do sieci energetycznej, aby następnie odebrać przy niższym promieniowaniu słonecznym. W przypadku kolektorów niestety nadwyżka może doprowadzić do przegrzania systemu. Co je łączy to to, że obie instalacje to inwestycja w przyszłość, która po kilku latach się zwraca i jest to ekologiczna alternatywa dla na przykład palenia w domu węglem. Kolektory słoneczne są trochę tańsze od paneli, jednak ich działanie nie jest tak szerokie i w ogólnym rozrachunku to panele fotowoltaiczne pozwolą na większe oszczędności.
Wybór odpowiedniej instalacji zależy od personalnych preferencji i oczekiwań. Jeżeli jedyną potrzebą jest podgrzewanie wody użytkowej to kolektory słoneczne są odpowiednią opcją. Jeżeli zaś oprócz tego chcemy również ogrzewać budynek i korzystać z urządzeń domowych zasilanych prądem z fotowoltaiki – panele fotowoltaiczne sprawdzą się najlepiej. Pozwoli to na obniżenie rachunków za prąd i uniezależnienie się od cen energii. Można również połączyć obie instalacje i korzystać z tańszej energii elektrycznej oraz cieplnej, jednak jest to dużo droższe i nie dla każdego opłacalne.
Program Mój Prąd – dotacje z Unii Europejskiej
Dobrą wiadomością jest to, że na obie instalacje słoneczne można aktualnie otrzymać jeszcze dofinansowanie z Unii Europejskiej. Dzięki programowi “Mój Prąd”, można skutecznie obniżyć wydatki związane z instalacją paneli lub kolektorów. Wystarczy do końca roku złożyć wniosek o dofinansowanie, w czym mogą pomóc firmy specjalizujące się w instalacjach słonecznych. Taką firmą jest Strefa Energii, która poza samym wyborem i instalacją systemu, odpowie na każde nurtujące pytanie w zakresie energii słonecznej oraz pomoże w złożeniu wniosku o dofinansowanie.
