Pan Piotr podpisał ze swoim pracodawcą porozumienie w przedmiocie rozwiązania umowy o pracę. Dodaje, że zrobił to pod przymusem ze strony pracodawcy, który podsunął mu to porozumienie i w dodatku błędnie poinformował go o jego uprawnieniach związanych z odejściem z pracy. Czy od takiego porozumienia można się jeszcze odwołać?
Wyjaśniając niniejszą sytuację przede wszystkim należy porządkująco wskazać, że Czytelnik rozwiązał z pracodawcą swoją umowę o pracę na mocy porozumienia stron, dodatkowo, jak wynika z pytania, z inicjatywy pracodawcy. Przypadek taki jest przewidziany w kodeksie pracy i wymaga zgodnych oświadczeń obu stron stosunku pracy – pracodawcy i pracownika – „Umowa o pracę może zostać rozwiązana w każdym czasie na mocy porozumienia stron.”
Na to pytanie odpowie Kancelaria Radców Prawnych „AMC Anna Mianowska, Michał Chwastek”.
Odmiennie niż wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę czy też rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia (potocznie zwanym zwolnieniem „dyscyplinarnym”) w takim przypadku pracodawca nie musi podawać uzasadnienia takiej czynności, nie jest także wymagana forma pisemna. Ponieważ porozumienie zakłada zgodną wole obu stron czynność ta np. nie podlega opiniowaniu przez związki zawodowe, pracodawca nie ma obowiązku pouczania pracownika o prawie odwołania do sądu pracy, ani stosowania okresów wypowiedzenia.
Bardzo ważną kolejną konsekwencją jest to, iż od tak zawartego porozumienia nie można odwołać się do Sądu Pracy w takim samym trybie jak w przypadku wypowiedzenia czy „dyscyplinarki”. W tych dwóch ostatnich przypadkach pracownik może w terminie 7 lub 14 dni wnieść odwołanie do Sądu kwestionując podane przez pracodawcę przyczyny rozwiązania stosunku pracy.
W przypadku porozumienia sytuacja jest odmienna. Pracownik nie ma prawa odwołania się do sądu pracy od porozumienia o rozwiązaniu umowy o pracę. Nie oznacza to jednak, iż pozbawiony jest jakiejkolwiek możliwości podważenia zawartego porozumienia, w szczególności w sytuacji, gdy uważa, że zawarł je pod wpływem nacisku lub groźby pracodawcy lub gdy pracodawca wprowadzał go w błąd nakłaniając do zawarcia porozumienia.
W takiej sytuacji możliwe jest zastosowanie przewidzianej w kodeksie cywilnym instytucji uchylenia się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli w postaci porozumienia. Oświadczenie takie będzie skuteczne, gdy pracownik w późniejszym ewentualnym procesie sądowym wykaże, że było ono dotknięte wadą, a więc zostało złożone pod wypływem błędu lub groźby bezprawnej (art. 82-88 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy, uchwała Sądu Najwyższego z 31.8.1989 r., III PZP 37/89, OSN z 1990 r., Nr 9, poz. 108).
Co powinien zatem zrobić nasz czytelnik? Po pierwsze, gdy uważa, że zawarł porozumienie pod naciskiem i groźbą ze strony pracodawcy lub zorientował się, że pracodawca celowo wprowadzał go w błąd przekonując do zawarcia porozumienia powinien złożyć pracodawcy pisemne oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych złożonego przez siebie oświadczenia w przedmiocie zgody na rozwiązanie umowy o pracę.
Co do zasady efektem takiego oświadczenia jest powrót do sytuacji takiej jak gdyby porozumienia nigdy nie zawarto, a pracownik powinien zgłosić gotowość do dalszej pracy. W większości przypadków pracodawca będzie powoływał się jednak na ważność i skuteczność zawartego porozumienia i odmówi dalszego zatrudniania pracownika.
W takiej sytuacji pracownik może następnie wnieść pozew do Sądu Pracy o ustalenie istnienia stosunku pracy i dopuszczenie do pracy. W postępowaniu Sąd będzie badał czy faktycznie zawarte porozumienie obarczone było wadą a uchylenie się od niego przez pracownika skuteczne. W przypadku pozytywnego ustalenia tych okoliczności przez Sąd, pracownik będzie mógł wrócić do pracy i domagać się wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Pamiętać jednak należy, że to na pracowniku ciąży obowiązek wykazania okoliczności, które uzasadniają jego żądanie i jak zawsze decydować będą okoliczności danego konkretnego przypadku.
——
Porad prawnych w portalu infogliwice.pl udziela Kancelaria Radców Prawnych „AMC Anna Mianowska, Michał Chwastek”, ul. Józefa Lompy 6/1, 44-100 Gliwice, tel. 784 009 991
Witam na imię mam Mariusz Jabłoński od 21-01-2021 przyjęłam się do nowej firmy przy betonowaniu pracowaliśmy w Niemczech na prefabrykaty. Produkcja garaży betonowych i stoły do ping-ponga i w nocy z 26-04-2021 na 27-04-2021 dostałem ataku padaczki czego nie pamiętam nie poszedłem do pracy zaspałem i firma kazała napisać mi zaświadczenie o rozwiązaniu umowy z porozumieniem stron nie chwaliłem się ta choroba bo się jej wstydzę i nie dostał bym się pewnie do żadnej pracy co mam zrobić jeśli można o wyjaśnienie
Z góry dziękuję
Mariusz