Afera gliwicka. Co myślą o niej gliwiccy radni? Przeczytaj

Afera gliwicka budzi wiele emocji. Chodzi bowiem o prawie 30 milionów złotych pożyczki zaciągniętej przez miejską spółkę na sprzęt komputerowy, który od 5 lat leży w magazynach. Dług spłacają gliwiczanie. Zapytaliśmy o zdanie gliwickich radnych.

Padają różne odpowiedzi – od: „Z pewnością gdyby sprawą nie zainteresowały lokalne media w tym Wasze, o sprawie moglibyśmy w ogóle nie usłyszeć”, przez: „Afera pokazała, że nie działa system nadzoru właścicielskiego – przez co najmniej trzy lata dopuszczono nie tylko do niekorzystnego rozporządzenia mieniem i doprowadzono do szkody wielkich rozmiarów, ale dodatkowo wypłacono wysokie odprawy zwalnianym”, po „pozytywnie oceniamy działania Adama Neumanna wobec spółki zarówno z okresu, gdy sprawował funkcję wiceprezydenta, jak i prezydenta Miasta”.

Do radnych wysłaliśmy następujące pytania:
1. Jakie działania zamierza Pani/Pan podjąć w związku z aferą ŚSM?
2. Jakie Pani/Pana zdaniem będą krótko- i długoterminowe skutki zaciągnięcia pożyczki na sprzęt zalegający w magazynach?
3. Jak ocenia Pani/Pan zachowanie Adama Neumanna w związku z tą sprawą (zarówno jako wiceprezydenta, jak i obecnie)?

Poniżej publikujemy odpowiedzi.

Radni PiS

Na początek oświadczenie klubu radnych PiS, które przesłał Adam Michczyński: „W dniu 2 marca 2021 roku odbyło się nadzwyczajne zebranie Klubu Radnych PiS Rady Miasta Gliwice, na którym przedyskutowane zostały informacje dotyczące miejskiej spółki Śląska Sieć Metropolitalna przedstawione w dniu 1 marca 2021 w publikacji portalu Onet.pl oraz możliwe opcje działań. Na zebraniu ustalono, że przewodniczący Komisji Rozwoju Miasta i Inwestycji Rady Miasta Gliwice, radny PiS Krzysztof Procel zwoła na najbliższy wtorek zebranie Komisji, którego jedynym punktem będzie sprawa nieprawidłowości jakie miały miejsce w spółce ŚSM oraz aktualna sytuacja spółki. W celu udzielenia wyjaśnień radnym na zebranie to zostanie zaproszony Prezydent Adam Neumann. Na komisję zaproszeni zostaną także wszyscy radni Rady Miasta Gliwice. Dalsze ewentualne działania Klubu Radnych PiS Gliwice będą zależały od przebiegu ww. zebrania komisji”.

Adam Michczyński (PiS)
2. Pytanie o skutki w zasadzie zawiera w sobie jedyną rozsądną odpowiedź. Zakupiony sprzęt nie jest wykorzystywany i traci na wartości, a zatem wkrótce okaże się, że pożyczone pieniądze zostały bezpowrotnie stracone. To już musiało się odbić na sytuacji finansowej spółki, a będzie stanowiło również obciążenie w dłuższej perspektywie czasowej (konieczność spłaty zadłużenia). W tej sytuacji funkcjonowanie spółki może być w dużej mierze uzależnione od środków przekazywanych jej przez miasto np. w związku ze zlecanymi jej do wykonania zadaniami.
3. Z uwagi na to, iż o pewne fakty chciałbym jeszcze zadać Panu Prezydentowi pytania w trakcie planowanego na przyszły tydzień zebrania Komisji Rozwoju Miasta i Inwestycji na chwilę obecną nie chcę przekazywać mojej oceny postępowania Pana Prezydenta Adama Neumanna. Chciałbym natomiast zaznaczyć, że bez wątpienia niezadawalające było dla mnie to jak Rada Miasta była informowana o sytuacji spółki.

Tomasz Tylutko (PiS)
1. Informację odnośnie działań w tej sprawie przekazał już Przewodniczący Klubu Radnych PiS p. Adam Michczyński. Nie mam tu nic więcej do dodania,a powielać tych samych informacji nie widzę potrzeby.
2. Skutki zarówno w perspektywie krótko jak i długo terminowej z oczywistych względów są negatywne. Sprzęt za łączną kwotę prawie 30 mln złotych leży i kurzy się w magazynach. Traci on na wartości z każdym dniem, a raty za niego trzeba spłacać. Niebagatelna kwota niemal 30 mln złotych mogła zostać spożytkowana na inne istotne dla mieszkańców potrzeby.
3. Oceniam postępowanie w tej sprawie krytycznie. Można odnieść wrażenie, że wszystkie działania są wykonywane niemalże w tajemnicy. Z pewnością gdyby sprawą nie zainteresowały lokalne media w tym Wasze, o sprawie moglibyśmy w ogóle nie usłyszeć. Zamiast konkretnego wyjaśnienia sprawy wraz ze wszystkimi budzącymi wysokie obawy okolicznościami (np. żyrowanie kredytu miejskimi działkami) mamy lakoniczne informacje sprowadzające się do przekazu, iż „Miasto oczekuje, że toczące się postępowanie doprowadzi do wskazania i odpowiedniego ukarania osób winnych sytuacji, w jakiej znalazła się spółka.” (cytat z komunikatu ze strony gliwice.eu).

Krzysztof Procel (PiS)
1. Jako przewodniczący Komisji RMiI, zwołałem (zgodnie z przyjętym planem pracy) jej posiedzenie otwarte na dzień 09.03.br na godz. 17.00 w trybie zdalnym. Temat posiedzenia będzie dotyczył wyłącznie ŚSM. Zaproszenie skierowane zostało do Prezydenta i jego zastępców oraz wszystkich radnych.
2. Pytanie ma charakter retoryczny i jak automatyk z wykształcenia wiem, że taki sprzęt ulega dewaluacji co do ceny, natomiast wcale nie musi utracić swej funkcjonalności.
3. Ocenę zachowania dokonam po odbytym posiedzeniu poświęconym temu tematowi.

Ryszard Buczek (PiS)
Trudno zająć jednoznaczne stanowisko na dzień dzisiejszy pomimo sygnalizowanych informacji o nieprawidłowościach dotyczących Śląskiej Sieci Metropolitalnej.
Chcąc zgłębić temat zamierzam uczestniczyć w Komisji Rozwoju Miasta i Inwestycji w dniu 09.03.2021r.

Gabriel Bodzioch (PiS)
1. Na zadane przez Pana pierwsze pytanie odpowiedział już Przewodniczący naszego klubu, więc nie mam co więcej tam dodać.
2. Te wydane pieniądze można było przeznaczyć na wiele innych inwestycji, które by pomogły Mieszkańcom naszego miasta. Kwota jest ogromna.
3. Na chwilę obecną zachowanie Pana Prezydenta jest dla mnie zaskoczeniem, gdyż gdyby nie artykuły o tym nie miałbym takiej wiedzy. Na ocenę zachowania poczekam na wtorkowe posiedzenie komisji i wyjaśnienia w tej sprawie.

Zdzisław Goliszewski (PiS)
Stanowisko w tej sprawie przekazał klub Radnych PIS. w pełni podzielam je.

Łukasz Chmielewski (PiS)
W ubiegłym roku zacząłem podejrzewać, że w Śląskiej Sieci Metropolitarnej Spółka z o.o. mogą występować jakieś problemy.
Wynikało to z następujących faktów:
– spółce przekazywano do realizacji kolejne zadania własne gminy, jednocześnie przed radnymi bardzo wychwalano w/w spółkę,
– dokonywano licznego podwyższania kapitału zakładowego spółki,
– spółka otrzymywała liczne zamówienia w trybie z wolnej ręki.
Występowałem w tej sprawie z licznymi zapytaniami do kierownictwa miasta.
W odpowiedzi dowiedziałem się m.in.:
– od początku istnienia spółki Miasto Gliwice na utworzenie oraz podwyższenie kapitału zakładowego ŚSM Sp. z o.o. przeznaczyło kwotę 32.734.000,00 zł.,
– Spółka od początku istnienia, otrzymała w trybie z wolnej ręki zamówienia na łączną kwotę 38.978.778,31 zł.,
– Spółka nie wypłaciła Miastu Gliwice jakiejkolwiek dywidendy,
– zakup sprzętu informatycznego na realizację zadania w ramach funduszu RPO dokonywano w latach 2016 – 2017. Kwota zakupu opiewała na 20.666.964,95 zł netto.
Na dzień dzisiejszy nie udostępniono mi jeszcze kserokopii protokołów z posiedzeń Rady Nadzorczej Śląskiej Sieci Metropolitarnej z lat 2017 – 2019. W ostatniej odpowiedzi w przedmiotowej sprawie czytamy „udostępnienie protokołów z posiedzeń Rady Nadzorczej Śląskiej Sieci Metropolitarnej Sp. z o.o. w Gliwicach (ŚSM) z okresu 2017 – 2019 nie jest możliwe ze względu na tajemnicę przedsiębiorstwa.” Jednocześnie w tej sprawie skierowano mnie bezpośrednio do spółki.
Na jednym z posiedzeń Komisji Edukacji, Kultury i Sportu pod koniec ubiegłego roku, zapytałem Panią Wiceprezydent Ewę Weber o zadłużenie w spółce, otrzymaliśmy wtedy informacje, że jest zadłużenie ponieważ spółka dokonała nietrafionych inwestycji. W tym samym dniu spółka Śląska Sieć Metropolitarna wydała w tej sprawie oświadczenie. Dwa dni później na sesji Rady Miasta Gliwice ponownie zapytałem o zadłużenie w spółce i uzyskaliśmy wtedy konkretne kwoty.
W związku z publikacją artykułu o spółce na portalu onet.pl jako Klub Radnych PiS, w dniu 02.03.2021 r. odbyliśmy w tej sprawie posiedzenie naszego klubu. Konsekwencją tego posiedzenia ma być zwołanie przez Pana Krzysztofa Procla posiedzenia Komisji Rozwoju Miasta i Inwestycji, na które będą zaproszeni przedstawiciele kierownictwa miasta oraz wszyscy radni Rady Miasta Gliwice. Na tym posiedzeniu komisji ma być dokładnie i szczegółowo omówiona sytuacja w spółce. Od tego posiedzenia zależą nasze dalsze działania.
Ciężko na ten moment precyzyjnie jest odpowiedzieć na drugie pytanie Pana Redaktora, ponieważ nie wiemy jaką na dzień dzisiejszy zakupiony sprzęt informatyczny stanowi rzeczywistą wartość rynkową, a także jakie może być lub jakie będzie jego ewentualne wykorzystanie.
Odpowiadając na trzecie pytanie należy uwzględnić fakt, iż Pan Prezydent Adam Neumann jeszcze jako Zastępca Prezydenta Miasta Gliwice swym zarządzeniem z dnia 25 lipca 2016 r. obciążył hipoteką dwie działki gminne w celu zabezpieczenia spłaty pożyczki w wysokości 28.031.700,00 zł. Tego typu działanie jest dla mnie zaskakujące z uwagi na fakt, iż pożyczki powinny być zawierane w bankach a nie innych podmiotach.

Radni Koalicji Obywatelskiej

Zbigniew Wygoda (KO)
1. W tej sprawie prowadzę rozmowy, ponadto poszerzam swoją wiedzę na temat tej pożyczki, by uzyskać bliższe informację. Będę optował za zwołaniem nadzwyczajnej sesji Rady Miasta w celu uzyskania odpowiedzi od prezydenta w sprawie nadzoru właścicielskiego nad SSM, także pytań związanych z dotychczasowym oraz ewentualnym dalszym działaniem spółki.
2. W przypadku budżetu miasta Gliwice wartość pożyczki nie powinna istotnie zachwiać sytuacją finansową miasta. Ale nie to jest problemem. Problemem jest to, że zmarnowano tak duże pieniądze, które mogłyby być przeznaczone na inne cele. Osobiście nie mam zamiaru popierać dalej żadnych uchwał zlecających SSM jakiekolwiek zadania w mieście (co zresztą już od pewnego czasu robię, a obecny problem tylko utwierdził mnie w słuszności mojego stanowiska).
3. Zachowanie prezydenta Neumanna będzie tematem moich pytań, które mam zamiar zadać. Na chwilę obecną jest ono dla mnie niewytłumaczalne i nie znajduję do niego podstaw.

Katarzyna Kuczyńska-Budka (KO)
Dobrze, że sprawą zajął się Onet. Od dłuższego czasu bowiem, na każdej sesji na której głosowana była uchwała przenosząca z miasta do SSM nowe zadania, bądź uchwała o aporcie do spółki, pytałam o wciąż niejasne, budzące wątpliwości działania spółki i działania (a właściwie ich brak) ze strony miasta, jako że 100% kapitału należy do miasta.
Dlatego jednym z działań będzie zwołanie Komisji Rozwoju Rady Miasta na której – bez ograniczeń, jakie wprowadzane są na sesji Rady Miasta (kończenie dyskusji, niedopuszczanie do głosu ekspertów) będziemy analizować sytuację SSM. Jeśli uznamy, że potrzebne są dalsze prace, nie wykluczam zwołania sesji RM w tej sprawie.
Sprawa zalegającego sprzętu w magazynach SSM przypomina nieco sprawę respiratorów, które kupiło od handlarza bronią Ministerstwo Zdrowia. Nie wiemy co to za sprzęt i jakie było jego konkretne przeznaczenie. Informacja, że zalega tak długi czas w magazynach i nie jest czynnie wykorzystywany, budzi uzasadnione wątpliwości co do celowości jego zakupu. To – z biznesowego punktu widzenia, a taki charakter ma spółka – marnotrastwo pieniędzy spółki, a biorąc pod uwagę ich pochodzenie – pieniędzy gliwiczan. Wciąż nie wiemy także, jaka była rola i zadania spółki-córki SSM. Z doniesień medialnych wiemy za to o wydawanych lekką ręką dużych pieniądzach na samochody, wina i cygara. Niestety, nikt z miasta nie zaprzecza bądź nie potwierdza tych informacji. Miasta nabrało wody w usta odmawiając również udostępnienia protokołów z posiedzeń rady nadzorczej SSM. Zatem miejscem, gdzie będziemy domagali się odpowiedzi na te i wiele innych pytań będzie Komisja Rozwoju.
Wciąż nie mogę zrozumieć, dlaczego ofiarą tej patologicznej sytuacji została księgowa, która poinformowała ówczesnego wiceprezydenta Neumanna o podejrzeniu niejasnych transakcji w spółce. Kolejne osoby informujące o patologiach w spółce również straciły pracę.

Agnieszka Filipkowska (KO)
1. Najlepiej widziałabym zwołanie w przedmiotowej sprawie nadzwyczajnej sesji Rady Miasta Gliwice. Obawiam się jednak, że – podobnie do poprzednich sesji, na których poruszamy niewygodne dla UM tematy – będą ograniczenia w postaci wniosków formalnych o zakończenie dyskusji i niedopuszczanie do głosu ekspertów. Zatem uważam, że na ten moment najlepszym rozwiązaniem jest zwołanie Komisji Rozwoju Rady Miasta na której jako radni będziemy analizować sytuację ŚSM. Wprawdzie nie jestem członkinią tej komisji, lecz na tym posiedzeniu będę chciała być obecna.
2. Przede wszystkim uciążliwe dla nas wszystkich skutki finansowe, szczególnie w czasie walki ze skutkami pandemii. Tak ogromne pieniądze mogłyby znacznie zasilić inne obszary budżetu miasta. Jeżeli jednak te pieniądze już dawno zostały przeznaczone na zakup sprzętu to teraz trzeba zrobić wszystko, by on nie zalegał w magazynie niczym słynne „respiratory z MZ” z chińską instrukcją lub brakującymi częściami, lecz konieczne jest wykorzystanie go tak, by minimalizował choć w części straty. Na ten moment niestety nie mam wiedzy, co to jest za sprzęt i czy możliwe jest jego użycie.
3. Na ten moment tak naprawdę obecnie nie ma co oceniać. Chciałabym najpierw usłyszeć relację odnośnie zabezpieczenia pożyczki ŚSM miejskimi działkami, dowiedzieć się kto i dlaczego miał taki pomysł. Wówczas jeszcze nie byłam radną więc ten temat wtedy nie był mi znany. Nigdy nie osądzam bez poznania relacji dwóch stron. Póki co czekam na usłyszenie wyjaśnień na Komisji Rozwoju Rady Miasta.

Janusz Szymanowski (KO)
1. Zamierzam dowiedzieć się o co tak naprawdę chodzi w tej sprawie (i komu)
2. Jeśli uznam za stosowne, podejmę kroki wynikające z przepisów prawa, w szczególności z ustawy o samorządzie gminnym.
3. Staram się nie wyciągać (i tym bardziej nie osądzać nikogo) przed zapoznaniem się z faktami, tym bardziej, że od jakiegoś czasu toczy się prokuratorskie śledztwo w sprawie, a w takich sytuacjach szum medialny niczemu nie służy.

Radni Koalicji dla Gliwic Zygmunta Frankiewicza

Oświadczenie w imieniu klubu radnych KdG ZF przesłał Marek Pszonak: „Nieprawidłowości w spółce zostały ujawnione na początku 2019 r. w wyniku nadzoru, za który odpowiadał ówczesny vice prezydent Neumann. Odwołano zarząd spółki, który doprowadził ją do trudnej sytuacji oraz powołano nowy zarząd, który przeprowadził analizę sytuacji spółki, ujawnił nieprawidłowości i w 2019 r, powiadomił organy ścigania. Nowy zarząd wprowadził w spółce działania naprawcze, wynegocjował korzystniejsze warunki spłaty zobowiązań oraz przeprowadził niezbędne oszczędności i optymalizację. Patologie w spółce zostały wykryte w wyniku działań gliwickiego samorządu, a nie jak często bywa w takich przypadkach w wyniku interwencji służb czy aktywności mediów. Stało się tak pomimo tego, że poprzedni zarząd ukrywał prawdziwą sytuację w spółce przed właścicielem. Jest to zatem przykład sprawnie działającego nadzoru. Od blisko dwóch lat trwa postępowanie prokuratorskie, w które zaangażowane było również CBA. Winni tej sytuacji powinni zostać wskazani przez prokuraturę i osądzeni. Mając powyższe na uwadze pozytywnie oceniamy działania Adama Neumanna wobec spółki zarówno z okresu, gdy sprawował funkcję wiceprezydenta, jak i prezydenta Miasta.
Radni Rady Miasta wielokrotne interesowali się tym tematem i zadawali pytania na posiedzeniach Komisji. Pomimo tego, na jednej z sesji Rady Miasta zobligowałem się do wniesienia do planu Pracy Komisji Rozwoju Miasta i Inwestycji tematu ŚŚM tak, aby wszyscy radni mieli możliwość całościowego zapoznania się z tym tematem oraz żeby rozwiać wszelkie wątpliwości. Wiem, że z inicjatywy Przewodniczącego tej Komisji pana Krzysztofa Procla, posiedzenie wyłącznie w tym temacie, odbędzie się w przyszły wtorek. Na posiedzenie Komisji zostaną zaproszeni wszyscy Radni RM”.

Piotr Gogoliński (KdG ZF)
Informuję, że na najbliższy wtorek zwołane zostało posiedzenie Komisji Rozwoju Miasta i Inwestycji w całości poświęcone problematyce ŚSM. Liczę na merytoryczne odpowiedzi Pana Prezydenta na pytania radnych.

Marcin Kiełpiński (KdG ZF)
1. Zamierzam śledzić bieg sprawy oraz stanowisko miasta Gliwice w tym temacie.
2. Ciężko nie będąc fachowcem w danej dziedzinie odnieść się do przedmiotowych skutków. Mam nadzieję, że dla dobra mieszkańców i miasta Gliwice będą one możliwie najmniej dotkliwe.
3. Z mojej wiedzy wynika, że Prezydent Adam Neumann w ówczesnym czasie podjął wymagane działania nadzorcze wykazujące nieprawidłowości i doprowadził do zmiany Zarządu, który złożył doniesienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do organów ścigania. Obecnie sprawa jest w toku, a Prezydent Adam Neumann wedle mojej oceny podejmuje możliwe działania naprawcze.

Paweł Wróblewski (KdG ZF)
W dniu dzisiejszym zostało do Pana przesłane stanowisko klubu radnych KdGZF, do którego należę. Wyraża ono również mój pogląd na sprawę. Nawiązując do treści stanowiska – będę obserwował prace Komisji Rozwoju Miasta i Inwestycji, która zgodnie z przekazanym stanowiskiem, ma zajmować się sprawą.

Jacek Trochimowicz (KdG ZF)
W dniu dzisiejszym złożyłem w przedmiotowej sprawie interpelację/zapytanie do Pana Prezydenta, w której poprosiłem o wyjaśnienia co do sytuacji w przedmiotowej Spółce.
W świetle powyższego odpowiedź na dwa kolejne pytania byłaby czystą spekulacją.

Michał Jaśniok (KdG ZF)
1. Afera pokazała, że nie działa system nadzoru właścicielskiego – przez co najmniej trzy lata dopuszczono nie tylko do niekorzystnego rozporządzenia mieniem i doprowadzono do szkody wielkich rozmiarów, ale dodatkowo wypłacono wysokie odprawy zwalnianym. Uważam, że decyzje prokuratury nie zamykają sprawy. Konieczne jest zabezpieczenie wspólnego majątku mieszkańców, by nigdy w przyszłości takie sytuacje nie mogły nastąpić – w tej oraz każdej innej miejskiej spółce. Oczywiście, można cieszyć się z tego, że po 3 latach ktoś zorientował się w sytuacji (dzięki księgowej, którą za to zwolniono), ale zamierzam uczestniczyć we wszystkich spotkaniach, podczas których podejmowane będą decyzję o zmianach w systemie nadzoru właścicielskiego.
2. Skutki będą miały charakter finansowy i pozafinansowy. Skutkiem finansowym o charakterze długotermnowym jest ograniczenie zdolności finansowej do zaciągania zobowiązań na ważne i potrzebne projekty. O skutkach krótkoterminowych będziemy na pewno rozmawiali na komisji budżetu i finansów w kontekście amortyzacji bezużytecznego sprzętu i finansowania przyszłych zadań spółki.
W odniesieniu do skutków pozafinansowych, pomijając kwestie pozbawienia wolności sprawców (w przypadku szkody majątkowej w wielkich rozmiarach, zgodnie z art. 296§3 kk kara wynosi od roku do 10 lat), trzeba mieć na uwadze, ze marka „Śląska Sieć Metropolitalna” po aferze tej skali jest prawdopodobnie nie do odbudowania.
3. Opieram się na informacjach prasowych, więc nie mam wystarczającej wiedzy. Jest pewne, że kontrola w spółce w 2019 roku dokonany była z Jego inicjatywy, a SSM ukrywała przez nim informacje finansowe.