European Museum of the Year Award (EMYA) to najbardziej prestiżowe wyróżnienie przyznawane muzeom europejskim od 1977 roku.
Wśród nominowanych do nagrody EMYA 2020 znalazło się Muzeum w Gliwicach za zorganizowanie i prowadzenie Domu Pamięci Żydów Górnośląskich. Nagroda przyznawana jest przez European Museum Forum (EMF) – organizację pozarządową działającą pod auspicjami Rady Europy. EMF nie tylko śledzi zmiany zachodzące w muzealnictwie, ale przede wszystkim promuje innowacyjne przedsięwzięcia, pozwalające muzeom odpowiadać na wyzwania współczesności. Celem działalności EMF jest wspieranie wymiany idei, doświadczeń i dobrych praktyk między instytucjami w całej Europie. O nagrodę EMYA ubiegać się mogą te muzea, które rozpoczęły działalność lub przeszły znaczącą modernizację w ciągu ostatnich trzech lat. Wraz z otwarciem w grudniu 2018 roku wystawy stałej
– „Żydzi na Górnym Śląsku” zakończył się długotrwały proces rewitalizacji dawnego żydowskiego domu przedpogrzebowego w Gliwicach. Dziś obiekt ten rozkwita pełniąc funkcję Oddziału naszego Muzeum poświęconego pamięci żydowskich mieszkańców regionu. Nominacja do nagrody EMYA, honorującej najciekawsze i najcenniejsze inicjatywy w europejskim muzealnictwie, to jeszcze jedno – obok szeregu nagród i wyróżnień – potwierdzenie od lat konsekwentnie realizowanego kierunku rozwoju Muzeum w Gliwicach. Gala wręczenia nagród odbędzie się od 29 kwietnia do 2 maja 2020 roku w Cardiff w Wielkiej Brytanii.
W Oddziale Muzeum w Gliwicach, jakim jest Dom Pamięci Żydów Górnośląskich, jak w soczewce skupia się to, czym w przeciągu ostatniej dekady stało się Muzeum w Gliwicach – instytucją wielowymiarową, nastawioną na edukację i popularyzowanie wiedzy, prężnie współpracującą z ośrodkami badawczymi, naukowcami, artystami z kraju i zagranicy, otwartą dla szerokiej publiczności – z bogatą i zróżnicowaną ofertą – instytucją troszczącą się o wielokulturowe dziedzictwo regionu, odpowiadającą na potrzeby lokalnej społeczności, realizującą projekty będące unikalnymi nie tylko w skali regionu, kraju ale i… Europy – takim Muzeum, które nominowane zostaje do European Museum of the Year Award. Muzeum prawdziwie europejskim, które nie choruje na kompleks prowincji, ale potrafi czerpać z bogactwa polskiej i górnośląskiej historii, a także wziąć odpowiedzialność za spuściznę społeczności, których losy splotły się z dziejami Rzeczpospolitej. Przez lata w regionie zgłaszano potrzebę utworzenia ośrodka pamięci o żydowskich mieszkańcach Górnego Śląska. Dzięki zaangażowaniu szeregu osób, a przede wszystkim Samorządu Miasta Gliwice, powstał Dom Pamięci Żydów Górnośląskich, który dziś jest tętniącym życiem miejscem, gdzie nie tylko przechowuje się pamięć, ale gdzie uczy się wrażliwości i rozumienia naszego dziedzictwa – a zatem gdzie edukacja nie jest przekazywaniem informacji, ale staje się wychowaniem do wartości. Tak w Muzeum w Gliwicach rozumiemy zadanie naszej instytucji – jej przestrzeń ma być miejscem animowania życia kulturalnego i przypominania o tym, co ważne – o imponderabiliach, o niezmiennych wartościach, które jak klej wiążą społeczeństwo. Kolejne tak prestiżowe w świecie muzealnym wyróżnienie dla naszego muzealnego Oddziału, jakim jest nominacja do EMYA to potwierdzenie kierunku rozwoju Muzeum w Gliwicach, w którego realizacji – wbrew przeciwnościom – jesteśmy konsekwentni. Nie bez przesady będzie stwierdzenie, że stanowimy awangardę polskiego muzealnictwa, reagując na potrzeby i braki współczesności, dążąc do upowszechniania kultury, która tym różni się od rozrywki, że ufundowana jest na wartościach – powiedział Grzegorz Krawczyk, dyrektor Muzeum w Gliwicach.
