Radiostacja Gliwice otrzymała zaszczytny tytuł

15 marca o godzinie 14.00 Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej wpisał Radiostację Gliwice na listę Pomników Historii.

Uroczystość odbyła się w Pałacu Prezydenckim w Warszawie. Wraz z gliwickim zabytkiem na listę Pomników Historii zostały wpisane Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy, klasztor pobenedyktyński na Świętym Krzyżu, opactwo benedyktyńskie w Tyńcu i opactwo cysterskie w Wąchocku.

– Radiostacja Gliwice to z dwóch względów szczególny punkt na mapie Polski. Tutaj, w 1939 roku miała miejsce haniebna prowokacja niemieckich służb specjalnych, która wraz z innymi podobnymi do niej akacjami dywersyjnymi przeprowadzonymi przy granicy Polski i Rzeszy Niemieckiej posłużyła jako pretekst do napaści na nasz kraj i rozpętania II wojny światowej. Ocalały do naszych czasów piękny, drewniany maszt nadawczy o wysokości 111 metrów jest także unikatowym przykładem sztuki inżynieryjnej. Radiostacja jest więc nie tylko symbolem historii, ale również myśli technicznej, które dzisiaj składają się na współczesny wizerunek Gliwic – powiedział Grzegorz Krawczyk, dyrektor Muzeum w Gliwicach, który wziął udział w uroczystości w Pałacu Prezydenckim.

Przygotowania o wpisanie Radiostacji na listę Pomników Historii zapoczątkował prezydent Gliwic, Zygmunt Frankiewicz.

W 2012 r., na zlecenie miasta, zespół Śląskiego Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach opracował wymaganą dokumentację, która pozytywnie zaopiniowana przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, została w 2013 roku złożona w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
– Przez lata staraliśmy się jednak, aby nie sprowadzić Radiostacji jedynie do roli atrakcji czy ciekawostki. Ważne było dla nas kultywowanie pamięci tragicznych wydarzeń, które rozegrały się tutaj w 1939 roku. Dzisiaj wiele osób i środowisk chętnie relatywizuje historię. Gliwicka Radiostacja jest świadkiem zbrodni, która posłużyła jako jeden z pretekstów do rozpętania najokrutniejszej z wojen. Ważne, abyśmy zachowali pamięć o tamtych wydarzeniach i przekazywali ją następnym pokoleniom. Jest interesująca także z czysto technicznego punktu widzenia. Drewniany obiekt tej skali to unikat. Myślę, że nasza wieża w pełni zasługuje na status Pomnika Historii i cieszę się, że może znaleźć się w gronie najważniejszych miejsc pamięci historycznej w Polsce – powiedział Zygmunt Frankiewicz, prezydent Gliwic.

Pomniki Historii ustanawiane są od 1994 r. Do dziś to najwyższe wyróżnienie nadano 60 zabytkom. Znajdują się na niej obiekty o szczególnych wartościach materialnych i niematerialnych oraz znaczeniu dla dziedzictwa kulturowego naszego kraju. Do elitarnego grona pomników historii mogą dołączać obiekty architektoniczne, krajobrazy kulturowe, układy urbanistyczne lub ruralistyczne, zabytki techniki, obiekty budownictwa obronnego, parki i ogrody, cmentarze, miejsca pamięci najważniejszych wydarzeń lub postaci historycznych oraz stanowiska archeologiczne. Pomnikiem Historii – zgodnie z ustawą o ochronie zabytków – określa się zabytek o szczególnym znaczeniu dla kultury naszego kraju. Rangę Pomnika Historii podkreśla fakt, że jest on ustanawiany przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej specjalnym rozporządzeniem na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

W skład kompleksu Radiostacja Gliwice, wybudowanego w latach 1934-36, wchodzi wieża antenowa oraz ustawione w podkowę trzy budynki, w tym jeden z zachowanym autentycznym wyposażeniem radiotechnicznym, w którym mieści się Oddział gliwickiego muzeum. Najcenniejszym elementem jest oryginalna, zbudowana z drewna modrzewiowego wieża antenowa. To jedna z najbardziej charakterystycznych budowli na Górnym Śląsku i w Polsce, a także jedna z najwyższych, w całości zbudowanych z drewna konstrukcji na świecie.