Publikujemy artykuł Ferdynanda Morskiego, Dyrektora Biura Śląskiego Związku Gmin i Powiatów.
Artykuł Ferdynanda Morskiego „W poszukiwaniu nowej polityki regionalnej. Historyczne doświadczenia – globalne tendencje – śląskie implikacje” wychodzi z dość oczywistego założenia, że nie da się kreować i realizować racjonalnej i skutecznej polityki regionalnej nastawionej na osiąganie długotrwałych, rozwojowych skutków bez głębszego zrozumienia doświadczenia historycznego obszaru (w tym wypadku regionu – województwa śląskiego), którego ta polityka ma dotyczyć. Przedstawia jednocześnie szereg twierdzeń dotyczących aktualnej kondycji województwa śląskiego, wynikających z jego doświadczenia historycznego.
Autor stwierdza także, że polityka ta nie będzie również skuteczna w sytuacji niedostatecznie pełnego rozeznania rzeczywistych uwarunkowań, funkcjonujących na poziomie narodowym, europejskim i globalnym oraz ich implikacji dla rozwoju regionalnego i lokalnego. Przypomina, że w ostatnich latach zachodzą w Europie i świecie zmiany o charakterze paradygmatycznym (na przykład stały spadek znaczenia politycznego i gospodarczego Europy w świecie), które jednak nie są należycie uświadamiane przez większość elit regionalnych województwa śląskiego. Jedną z przyczyn – zdaniem autora – jest brak nieskrępowanej i głębszej debaty publicznej, banalność i płytkość refleksji większości mediów regionalnych, a także mechanizm poprawności politycznej. Specyfika i skala tych czynników sprawia jednak, iż szereg tez zawartych w dotychczasowych dokumentach programowych dotyczących rozwoju województwa, a także utrwalone sposoby myślenia o rozwoju i realizowaniu polityki regionalnej są w dużym stopniu nieaktualne. Rodzi to znaczące ryzyko, iż środki programowane w ramach przygotowań do kolejnej perspektywy finansowej nie zostaną wydatkowane w sposób gwarantujący uzyskanie trwałych i pozytywnych efektów rozwojowych. Co więcej, zdaniem autora występuje poważne ryzyko, iż znaczna część obszaru województwa śląskiego, a w sytuacji pogłębiającego się i długo utrzymującego się kryzysu nawet prawie całość województwa śląskiego można znaleźć się w stanie głębokiej zapaści cywilizacyjnej, zgodnie z modelem negatywnej spirali wzrostu.
Tekst nie poprzestaje tylko na diagnozie, ale przedstawia główne wnioski dla nowej wizji rozwoju Śląska, wynikające zarówno z doświadczeń historycznych regionu, które należy uwolnić od popularnych ostatnio mistyfikacji, jak i z paradygmatycznych zmian zachodzących w układzie światowym i europejskim. W konstatacjach autor zwraca uwagę na to, iż kluczowe jest zasadnicze zmniejszenie liczby pól wewnątrzregionalnej konkurencji, a zwiększenie przestrzeni regionalnej komplementarności, współpracy i synergii. Jednocześnie konieczne jest przejście z etapu, w którym dominuje transfer technologii tworzonych w innych ośrodkach do kreowania starannie wybranych technologii na terenie województwa, a więc z ery imitacji do epoki kreacji, co jednak wymaga myślenia „z polotem”, kreatywnego i nieskrępowanego dotychczasowymi schematami. Konieczne jest zatem zasadnicza zmiana kulturowa i mentalna, przejawiająca się między innymi w odrzuceniu niewolniczego przyjmowania wzorców mentalnych i kulturowych płynących z Europy Zachodniej, której ranga w świecie szybko i nieustannie spada. Zmiana ta jednak nie jest możliwa bez odrodzenia tych elementów inspirujących, które wnosiła tradycyjna rodzina i wysoka kultura, a które zostały zapomniane pod wpływem naporu panoszącej się coraz szerzej „kultury śmietnikowej”.
Całość tekstu przeczytasz tutaj (pdf)
Śląski Związek Gmin i Powiatów jest istniejącym od 1991 r. regionalnym dobrowolnym stowarzyszeniem samorządowym, funkcjonującym na obszarze województwa śląskiego. Związek obejmuje obecnie ok. 130 jednostek samorządowych, w którym mieszka łącznie prawie 4 mln mieszkańców. Misja Związku obejmuje obronę interesów samorządowych, kształtowanie wspólnej polityki samorządów lokalnych w różnych dziedzinach, jak również świadczenie powiatom i gminom różnorodnych usług o charakterze informacyjnym, szkoleniowym, interwencyjnym i doradczym. Zakres bieżących prac Związku dotyczy różnorodnych i zmieniających w czasie zagadnień, od przygotowania jst do kolejnej perspektywy finansowej UE, poprzez problemy rewitalizacji i rozwoju miast oraz obszarów wiejskich, aż po zagadnienia energii czy mieszkalnictwa.
Krótka notka biograficzna
Ferdynand Morski – Dyrektor Biura Śląskiego Związku Gmin i Powiatów
Wykształcenie:
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Prawa i Administracji,
Magister Prawa, 1971
Doktor Nauk Prawnych, 1979Zatrudnienie:
Uniwersytet Śląski Wydział Prawa i Administracji – badania naukowe w dziedzinie prawa konstytucyjnego (1976-1988)
Kancelaria Prezydenta RP (1991-1992) – udział w pracach nad reformami administracji publicznej, współpraca z komisjami parlamentarnymi, współpraca zagraniczna, współpraca z samorządami lokalnymi
Śląski Związek Gmin i Powiatów (od 1992) – Koordynacja prac biura Związku (największej regionalnej organizacji samorządowej w Polsce), przygotowywanie prac Zarząd Związku, kreowanie i zarządzanie wybranymi programami i projektami, bieżąca współpraca z samorządami lokalnymi, mediami, krajowymi i regionalnymi instytucjami publicznymi etc.Inne:
1. Członek Zespołu Roboczego powołanego do prac nad Kontraktem Regionalnym dla Województwa Katowickiego (lata 1994-95);
2. Członek Zespołu ds. Informacji Publicznej w związku z przeprowadzaniem reformy ustrojowej Państwa, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów (rok 1999);
3. Członek Zespołu Programującego ds. Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego (lata 1999-2000);
4. Członek Zespołu Zadaniowego ds. Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego (lata 2003-2004);
